Standardın adında “Güvenlik” olan her uzantının açılımında bir tehlike analizi ve risk değerlendirmesi çalışması istenmektedir. Çevre ve iş güvenliğinde bakış açıları farklı iken “Gıda Güvenliği” standartlarında Gıda’nın bize zarar vermemesi üzerine senaryolar analiz edilir. Bu çalışmalara da Tehlike analizi; Gıda zincirinde de HACCP adı verilir. HACCP, Hasip olarak okunuyor ve gıda ile ilgili çok duyduğumuz bir kelime. Çok duyunca da çok biliyoruz dediğimiz bu kavramı ne kadar biliyor ve uyguluyoruz acaba?
Gıda tehlikelerinin başımıza gelmesine Nasip dememek için Hasip’i iyi öğrenmeliyiz. HACCP uygulasak da bunlar başımıza geliyor diyenleri duyuyorum gibi. HACCP’in amacı tehlikeyi her zaman yok etmek değildir; olasılık ve şiddeti azaltmak da çalışmanın amaçları arasındadır. Bu nedenle HACCP doğrulama ve geçerlilik çalışmaları ile desteklenmelidir.
Risk analizi, üzerinde çok fazla örnekler bulunan, sayısız adette çeşitlendirilebilecek bilimsel dayanağı olan bir kavram. Amaç, tehlikenin sıklığı ve şiddetine karşı gerekçeli önlemler almaktır.
Uluslararası Kodekste yayınlanan HACCP’de yer alan karar ağacı Gıda güvenliği standartları ve ISO 22000’nin getirdiği bir yaklaşımla, tehlike analizi, soru ve karar ağaçları 22004’e göre çeşitlendi. Hangisi kullanılmalı? Sorusu sistem işleten Kuruluşlarda çokça sorulan bir soru.
Risk= şiddet* olasılık
Risk büyükse önlem alınır. Alınan önlem bazen tehlike riskini azaltır, bazen de ortadan kaldırır. Alınan önlemlerin yeterliliği ve sonucu ancak yapılacak izlemeler ile ortaya konulabilir.
Önlem türlerine baktığımızda Kritik (KKN), Operasyonel ve Genel önlemler (ÖGP, GMP) olarak ayrımlar yapılabilir. Uyguladığınız standart ne olursa olsun, önemli olan önlemleri almaya çalışmaktır.
Standardın adında “Güvenlik” olan her uzantının açılımında bir tehlike analizi ve risk değerlendirmesi çalışması istenmektedir. Çevre ve iş güvenliğinde bakış açıları farklı iken “Gıda Güvenliği” standartlarında Gıda’nın bize zarar vermemesi üzerine senaryolar analiz edilir. Bu çalışmalara da Tehlike analizi; Gıda zincirinde de HACCP adı verilir. HACCP, Hasip olarak okunuyor ve gıda ile ilgili çok duyduğumuz bir kelime. Çok duyunca da çok biliyoruz dediğimiz bu kavramı ne kadar biliyor ve uyguluyoruz acaba?
Gıda tehlikelerinin başımıza gelmesine Nasip dememek için Hasip’i iyi öğrenmeliyiz. HACCP uygulasak da bunlar başımıza geliyor diyenleri duyuyorum gibi. HACCP’in amacı tehlikeyi her zaman yok etmek değildir; olasılık ve şiddeti azaltmak da çalışmanın amaçları arasındadır. Bu nedenle HACCP doğrulama ve geçerlilik çalışmaları ile desteklenmelidir.
Risk analizi, üzerinde çok fazla örnekler bulunan, sayısız adette çeşitlendirilebilecek bilimsel dayanağı olan bir kavram. Amaç, tehlikenin sıklığı ve şiddetine karşı gerekçeli önlemler almaktır.
Uluslararası Kodekste yayınlanan HACCP’de yer alan karar ağacı Gıda güvenliği standartları ve ISO 22000’nin getirdiği bir yaklaşımla, tehlike analizi, soru ve karar ağaçları 22004’e göre çeşitlendi. Hangisi kullanılmalı? Sorusu sistem işleten Kuruluşlarda çokça sorulan bir soru.
Bir çok noktada çalışması uzun süren, bir defa yapıldıktan sonra atıl kalan, köşelerde unutulan kavramın işletmelere getirisi çok büyük. Öncelikle işletme sahibinin bilgisi olmadığı risk analizi çalışmaları var. Oysa ki bazı riskler, analizi yapanlar tarafından göze alınsa da, Üst Yönetim tarafından göze alınmayabilir. Örneğin mama üreticisi aldığı 25 kg süt tozunun bozuk olmasından %0,1 oranında kullandığı üründe 25 ton ürün geri çekmek zorunda olduğunu bilse, girdi kontrol yapmadan işletmeye alınmasına izin verir mi?
Yapılmış birçok tehlike analizine bakıldığında olasılık bilgisinin “az, 1, 5 yılda 1, hiç yok” kelimeleri ile eşleştirdikleri görülür. Örneğin birkaç gazete haberi aratalım: 23.12.16 54 öğrenci Adıyaman’da zehirlendi; 20.9.16 Konya 150 öğrenci zehirlendi; 7 gün önce de 60 Polis zehirlenmiş.
Avrupa ve Amerika’da zehirlenme merkezleri aracılığıyla bu tür kayıtlar kamuya açıkken; Türkiye’de hastane, zehirlenme merkezi ve kamu duyurularına rastladınız mı?
Sağlıklı günler diliyorum…
Fatma İnceoğlu, 22.03.2017